Trauma release therapy
Met behulp van Body Remembers Trauma Therapy (BRTT ®) en Trauma Release Breathwork (TRB ®) kun je het lichaam helpen te ‘ontladen’.
Je leest hieronder meer over traume en deze therapievormen.
Wanneer BRTT & TRB ondergaan?
Een uitgebreide intake is heel belangrijk om te bepalen of je in aanmerking komt voor een sessie én om contra indicaties uit te sluiten. Maar het is een therapievorm voor o.a.:
- Verwerken van traumatische gebeurtenissen
- Verminderen van spanningsklachten
- Verminderen van lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en lage rugpijn
- Voortdurende alertheid
- Aanhoudende boosheid
- Gevoelens van schaamte of schuld
- Angst om controle te verliezen
- Emoties niet goed kunnen voelen
- Spierspanning of juist een gebrek aan kracht
- Vermoeidheid of slaapproblemen
- Veelvuldig ‘in je hoofd zitten’
- Hoog gevoeligheid
- Moeite om je met anderen te verbinden
- Opvliegend, snel geprikkeld, kort lontje
Wat is trauma
Wanneer het stressniveau echt enorm is en een bepaalde gebeurtenis zoveel lading heeft dat iets dat daarop lijkt of je daaraan doet denken, je telkens weer terugbrengt naar dat moment, hebben we het over trauma. Althans, trauma waar je bewuste herinneringen aan hebt. Je hoeft je niet van een trauma bewust te zijn. Een geboortetrauma ben je je bijvoorbeeld niet bewust van, maar kan wel een rol spelen. Wanneer je geboren wordt met een navelstreng rond je keel of met een tang op de wereld bent gekomen, kan je lichaam al veel stress hebben ervaren. Dat kan lang in je lichaam opgeslagen liggen, zonder dat je je daar bewust van bent.
Trauma is de reactie van het lichaam op een bepaalde gebeurtenis. Lees dat nog maar een keer. Trauma is de reáctie van je lichaam, op een bepaalde gebeurtenis. Trauma is dus niet de gebeurtenis zelf! Het gaat om hoe je lijf daarop reageert. (uit: Bessel vd Kolk, Traumasporen)
Trauma is dus niet de oorlog, of die gewelddadige overval. Trauma is de reactie van je lichaam op het meemaken van die oorlog of die overval. En trauma is heel breed. Er zijn diverse soorten trauma. Groot en ook kleiner. Denk aan: een gewelddadige partner, een overlijden, onveilige opvoedingssituatie, telkens opnieuw verteld krijgen in je jeugd ‘dat jij niet deugd of er niet toe doet’, gepest worden, maar ook het krijgen van een ernstige diagnose zoals kanker blijkt uit onderzoek even stressvol als een oorlogstrauma te kunnen zijn.
Het ervaren van stress en trauma is voor iedereen anders. Het kan dus best zo zijn dat twee personen exact hetzelfde meemaken, maar er heel anders op reageren en zo kan de één daar dus een trauma aan overhouden terwijl de ander nergens last van heeft.
Fight, flight, freeze
Het ervaren van langdurige stress, bewust en onbewust, zet eigenlijk je zenuwstelsel als het ware heel lang op scherp. Stress doet alarmbellen in je systeem afgaan. Je lichaam signaleert dat iets of iemand onveilig is. En dat veroorzaakt adrenaline en stressreacties in je lichaam. Wanneer je die niet ‘ontlaadt’ hopen die als het ware op in je lichaam. Je zou kunnen zeggen dat het een opéénstapeling van grote en kleine overlevingsreacties in je lijf is. Vecht, vlucht en/of bevries reacties.
In het dierenrijk gaat het ook zo
Met trauma therapie zoek je die overlevingsreacties op en zorg je ervoor dat deze reacties alsnog ‘afgemaakt’ kunnen worden in plaats van dat ze worden weggedrukt. Dit gebeurt ook in de dierenwereld. Daar bestaan veel indrukwekkende filmpjes van.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan een ijsbeer die, terwijl hij wordt achternagezeten door onderzoekers (overlevingsreactie = vluchten), wordt neergeschoten met een verdovend middel. Bij het bijkomen maakt die ijsbeer eerst zijn reactie af, hij gaat hard met zijn poten bewegen, hij wil zijn vluchtpoging nog afmaken. Daarna neemt hij een diepe ademteug en vervolgens is hij in staat om rustig weg te lopen. (bekijk hier het filmpje). En zo zijn er talloze filmpjes te vinden.
Psychotherapeut Peter A. Levine heeft hier veel onderzoek naar gedaan en ook een boek geschreven over traumatherapie (De tijger ontwaakt), wat een boekentip is als je hier meer over wilt lezen!
Het verschil tussen BRTT en TRB
BRTT
Body Remembers Trauma Therapy bestaat uit een aantal lichamelijke oefeningen die gebaseerd zijn op tension release oefeningen. Het zijn simpele houdingen die er simpelgezegd voor kunnen zorgen dat je gaat trillen. Dit heeft effect op je spierspanning, zenuwstelsel en fascia (bindweefsel). Het doel ervan is dat je spanning kunt loslaten.
Door de trilling als het ware ‘op te zoeken’ kan er een vecht, vlucht of freeze reactie in het lichaam ontstaan. Het doel van de therapie is deze reactie te laten gebeuren zodat je als het ware kunt ‘ontladen’.
TRB
Trauma Release Breathwork bestaat uit een reeks van 7 ademhalingstechnieken die langzaam en weldoordacht zijn opgebouwd. Veel mensen ervaren een soort van trance staat waar ze in terecht komen doordat de ademhaling steeds intenser wordt. Ook deze oefeningen hebben als effect dat het lichaam in een staat komt waarin je emoties, gevoelens, gedachten en herinneringen kunt (her)beleven. Ook dit kan een vecht, vlucht of freeze reactie oproepen waardoor het lichaam een bepaalde reactie zal vertonen.
Beide therapievormen kunnen apart van elkaar toegepast worden. Maar ze lenen zich er ook perfect voor om ze te combineren. Of je beide therapievormen kunt ondergaan, is mede afhankelijk van een uitgebreide intake om te bepalen of er geen contra-indicaties zijn. Dit zullen we voorafgaand aan de sessie bespreken om je veiligheid en het effect van de therapie te kunnen waarborgen.
Trauma therapie
BRTT ® en TRB® zijn twee therapievormen op het gebied van trauma release. Trauma release is een lichaamsgericht proces om op een natuurlijke manier spanning te ontladen.
Hierbij gaat het zowel om het loslaten van dagelijkse spanning (stress) als ook de diepe, chronische spanning. Deze spanning kan zich simpel gezegd in het lichaam opbouwen doordat je zenuwstelsel getriggerd raakt (door stressprikkels) en je hier (te) lang mee doorloopt.
Opslaan van stress in het lijf in plaats van het uiten
Hoe we opgroeien bepaalt voor een deel ook hoe jij met stress omgaat en of je geleerd hebt om dit te kunnen ontladen. Mocht je thuis boos worden (en zijn)? Mocht je verdrietig zijn? Of kreeg je te horen ‘kus erop, over” of “stel je niet aan”, “kom op, nu is het klaar” etc. Allemaal goed bedoeld, maar het stimuleert niet om je verdriet of boosheid er eens even lekker uit te gooien. En dus kroppen we het op. Gaan we door. Stoppen we het ergens ver weg. En dat voelt op zich ook wel goed in eerste instantie. Want het is super naar en ongemakkelijk om je zo vervelend te voelen. Maar op den duur kun je daar last van krijgen.
Lichamelijke tekenen van opgeslagen stress
Dat merk je aan lichamelijke klachten die kunnen ontstaan wanneer deze stress te lang ‘in je systeem’ blijft. Daarbij moet je denken aan: een algeheel gejaagd gevoel, hoofdpijnklachten, darmklachten, gespannen spieren, verhoogde bloeddruk, nek- en rugklachten, versnelde ademhaling, concentratieproblemen, prikkelbaar zijn, overdreven boos of geïrriteerd reageren, snel emotioneel etc.
Er zijn verschillende manieren om stress die in het lichaam opgeslagen ligt, los te laten. Daarbij spelen spieren én bindweefsel een rol. Bindweefsel speelt sowieso een heel belangrijke rol in het lichaam. De laatste jaren wordt daar steeds meer onderzoek naar gedaan. Het is onder andere weefsel dat ons hele lijf als het ware bij elkaar houdt, helpt afvalstoffen af te voeren, bevat veel zenuwuiteinden en speelt dus een rol bij pijnprikkels, het is het communicatiesysteem van het zenuwstelsel en dat is nog maar een kleine greep uit de verschillende functies van ons bindweefsel. Maar dat is genoeg voer voor een ander blog 🙂
Door middel van bepaalde lichamelijke oefeningen (BRTT) en/of een speciale serie ademhalingsoefeningen (TRB) wordt het lichaam eerst in een staat van ontspanning gebracht om vervolgens de spanning die in het lichaam opgeslagen ligt, op te zoeken.
Spanning in het lichaam loslaten
En vervolgens gaat het lichaam die spanning loslaten. Dat doet het door bijvoorbeeld te gaan trillen. Dat lijkt vreemd, maar dat is het eigenlijk helemaal niet. Dieren doen dat bijvoorbeeld ook. Een hond gaat schudden als hij stress ervaren heeft en is het daarna kwijt. Een paard gaapt of gaat zwaaien met zijn staart om stress kwijt te raken. Allemaal lichamelijke reacties op de stress die in het lichaam zit en eruit moet.
Wat gebeurt er dan door de therapie
Trauma therapie helpt je dus die overlevingsreacties ‘af te maken’. Praktisch gezien kan er vanalles gebeuren in je lichaam. Je kunt dus zoals hierboven al vermeld enorm gaan trillen. Je kunt het koud of juist heel warm krijgen. Je lichaam kan oncontroleerbaar gaan bewegen, schudden, je kunt je emotioneel gaan voelen. Het kan ook gebeuren dat je lichaam weer in een vecht, vlucht of bevries staat schiet. Je kunt je voorstellen dat wanneer je in vechten of vluchten schiet, je lichaam gaat bewegen. Het wil letterlijk vechten of vluchten en daar zijn hoe dan ook sowieso je benen bij betrokken. Die gaan bewegen alsof ze rennen. En wanneer je in een vechtmodus schiet, kun je ook om je heen gaan slaan.
Een bevries staat, herken je juist aan het letterlijk ‘bevriezen’. Je kunt verkrampingen voelen in je lijf en je lijf, met name vaak de armen, kunnen heel zwaar voelen en vaak draaien de handen in een verkrampte positie. Ook kan het gebeuren dat je neiging voelt opkomen om te spugen (en soms ook daadwerkelijk spuugt). Daarnaast kun je ook de neiging voelen om te schreeuwen of roep je ineens iets, zonder dat je je het beseft.
Allemaal hele logische reacties van het lichaam als gevolg van die vecht, vlucht of bevries reactie. Deze reacties duren over het algemeen niet heel lang. Meestal ergens tussen een halve en hele minuut. Wat er daarna vaak gebeurt is dat emoties vrijkomen zoals verdriet. Ineens heel erg moeten huilen is dus helemaal niet raar!
Het resultaat
Je kunt je voorstellen dat het ondergaan van deze therapie best indruk maakt. Je bent namelijk gewoon met je bewustzijn ‘erbij’. Je merkt dus op hoe je reageert en tegelijkertijd kun je het niet sturen. Je lichaam doet vanzelf dus écht wat nodig is om de spanning eruit te krijgen. Dat kan best bevreemdend zijn en ‘gek’ voelen. Tegelijkertijd werkt het enorm bevrijdend.
De opluchting naderhand is dan ook groot. Mensen voelen vaak letterlijk ‘meer ruimte’ in hun lichaam. Onverklaarbare pijntjes (door spanningen in het lichaam), kunnen verdwijnen. Huidklachten zoals eczeem en psoriasis kunnen verminderen/verdwijnen, algehele spierspanning kan afnemen, je kunt ervaren dat je weer makkelijker kunt ontspannen, je ademhaling kan veranderen doordat er bv. minder spierspanning in je borstkas is etc. Kortom: veel lichamelijke klachten die kunnen ontstaan als gevolg van langdurige stress, kunnen afnemen, al dan niet verdwijnen.
Veiligheid
Zoals gezegd ben je met je bewustzijn volledig ‘bij’. Dat is misschien in eerste instantie een gek idee omdat je je dus bewust bent van wat er gebeurt, maar dit betekent ook dat het relatief veilig is. Je blijft er namelijk ‘met je hoofd bij’.
Wel is het belangrijk dat er een veilige omgeving geboden wordt. Een zacht matras op de grond (zodat je niet kunt vallen), kussens om te zorgen dat je jezelf niet bezeert, een ruimte waarin je je veilig en vrij voelt om je volledig te kunnen overgeven aan wat er gebeurt en natuurlijk iemand die is opgeleid om je hierin te begeleiden.
Voorafgaand aan de therapie
Om deze therapie te ondergaan is het belangrijk dat de therapeut alles weet wat van invloed zou kunnen zijn in dit proces. Daarbij gaat het vooral om welke trauma’s er mogelijk bij jou spelen waarvan je op de hoogte bent, lichamelijke en/of psychische klachten etc. Deze kennis kan de therapeut namelijk gebruiken om een inschatting te maken van de reacties die bij jou zouden kunnen ontstaan, om zo de veiligheid te kunnen garanderen. Je zult voorafgaand aan de therapie dus altijd een intakeformulier krijgen en alleen wanneer deze volledig is ingevuld en ondertekend, kan de therapie plaatsvinden.
Duur van de therapie
Je kunt je voorstellen dat een dergelijke therapiesessie niet in een half uurtje gedaan is. Bovendien kunnen deze twee therapievormen gecombineerd worden omdat ze heel mooi op elkaar aansluiten. Gemiddeld duurt een sessie dan ook 2 uur. Ook afhankelijk van hoeveel fysieke reacties je krijgt én na hoeveel tijd jij het genoeg vindt, want telkens na een reactie zal met jou overlegd worden of je nog door wil.
Meerdere sessies
Deze therapie vormen zijn gebaseerd op verschillende theorieën waarin ervan uitgegaan wordt dat een gemiddeld mens zo’n 30 kleine tot grote trauma’s ‘in zich’ heeft. Dat betekent dus ook dat je, hoogstwaarschijnlijk, na één sessie niet ‘klaar’ bent. Maar het is zeker geen verplichting om net zo lang door te gaan tot je helemaal geen fysieke reacties meer krijgt. En bovendien gaat je leven natuurlijk ook door en zul je altijd wel weer momenten in je leven krijgen waarin je stress ervaart. Dus om te verwachten dat je nooit meer stress ervaart is een utopie.
Als therapeut vind ik het vooral belangrijk dat we allemaal zelf aan het roer (in regie) staan van ons leven en onze gezondheid. En dat betekent dat jij dus bepaalt! Je kunt ervoor kiezen om één sessie te volgen en het daarbij te laten. Je kunt er ook voor kiezen om er een aantal te volgen en telkens te ervaren wat een nieuwe sessie je weer extra oplevert. Daarover beslis jij zelf. Jij bent de enige die kan voelen wat je voelt en wat het voor jou doet, dus jij hebt de regie!
