Lichaamsgerichte therapie
Wat is dat eigenlijk, wat heb je eraan en voor wie is het geschikt?
Lichaamsgerichte therapie is een vorm van therapie die het lichaam als uitgangspunt neemt.
De tegenhanger hiervan is cognitieve therapie. Dit is de therapievorm waarbij je vooral aan het praten bent. Je denkt na, analyseert, gaat in gedachten terug naar vroeger, kijkt vooruit, kortom, je gebruikt vooral je hersenen.
Maar als je veel in je hoofd zit, is het nemen van een andere ingang soms een stuk effectiever. Als je meer contact met je gevoel wilt, als je het lastig vindt om te voelen, als je jezelf ervaart als een wandelend hoofd, dan is het tijd om weer ‘in het lijf’ te komen.
Dat doe je dan niet door het hoofd in te duiken. Dat hoofd werkt wel. Je wil juist weer dat lijf gaan voelen. En dát doe je dus met lichaamsgerichte therapie. De klachten die je hiermee probeert te verhelpen, kunnen hetzelfde zijn als wat je beoogt te verhelpen met cognitieve therapie. Je neemt als het ware alleen een andere ingang. Niet het hoofd, maar je lijf.
Wat is het?
Lichaamsgerichte therapie bestaat in vele vormen. Er zijn dus een behoorlijk aantal verschillende soorten therapie die lichaamsgericht zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan haptonomie, massagetherapie, bindweefseltherapie, energetisch werk, ademwerk en trauma release therapy om er maar een paar te noemen.
Alle lichaamsgerichte therapievormen zijn erop gericht je meer in contact te laten komen met je lichaam. Te ervaren dat je een lichaam hebt, te voelen welke signalen je lichaam geeft (en beter daarnaar te luisteren) en te laten ervaren dat je meer invloed hebt op je lichaam dan je misschien dénkt.
Wanneer zou je lichaamsgerichte therapie willen?
Als je van jezelf weet dat je veel in je hoofd zit, herken je vast wel dat je je lijf niet altijd goed voelt. Alsof je een wandelend hoofd bent waar toevallig ook nog een lichaam aan vast zit. Dat lichaam geeft vaak veel signalen af, maar omdat we vaak de focus op ons hoofd hebben, vergeten of negeren we dat lichaam regelmatig.
- Je voelt bijvoorbeeld vermoeidheid, maar je moet nog zoveel werk verrichten, dus denk je ‘schouders eronder, niet zeuren en nog even doorgaan’.
- Je ervaart misschien stress op je werk, maar van de gedachte aan solliciteren schiet je in de paniek, dus je kiest ervoor om te blijven op die stressvolle plek, ook al voelt het heel onprettig.
- Je voelt misschien dat er ‘ergens’ emoties in je lijf zitten die je niet verwerkt hebt. Dat merk je bijvoorbeeld op doordat je een kort lontje hebt. Snel en onredelijk uitvalt naar je partner, overdreven boos reageert richting je kinderen, je slecht kunt concentreren, veel hoofdpijn of andere spierspanningsklachten hebt. Maar je weet niet zo goed wat je daarmee moet. (Belangrijk hierbij te vermelden is dat je weet dat je klachten geen andere duidelijke medische oorzaak hebben).
Er zijn nog veel meer redenen en klachten te benoemen waarom lichaamsgerichte therapie mogelijk voor jou geschikt zou kunnen zijn, maar dit zijn even een paar kleine voorbeelden.
Vaak ‘weet’ je zelf wel dat er iets niet helemaal lekker zit en dat je daar ‘iets mee moet’, maar het kan onduidelijk zijn wat dat iets dan precies is. Daarvoor is het handig om gewoon even te sparren met een therapeut.
Voorbeelden van lichaamsgerichte therapievormen
Er zijn veel verschillende vormen. Met soms nét even een andere insteek. Het één zal je misschien wat meer aanspreken dat het ander. Het één is misschien voor jou wat vager, lastig te begrijpen (zoals misschien energetisch lichaamswerk) en het andere wat concreter.
Ademwerk is misschien wel een mooi concreet voorbeeld. De ademhaling is iets waar we nauwelijks bij stilstaan. Het gaat vanzelf. De adem is gekoppeld aan je zenuwstelsel. En je hartslag. Het bijzondere van de ademhaling is dat we er, ondanks dat het vrij automatisch gaat, ook veel invloed op kunnen uitoefenen.
Dit is anders dan bij bijvoorbeeld de werking van je maag of de lever. Daar valt weinig invloed op uit te oefenen. Je kunt niet ineens besluiten je maag aan te spannen of iets dergelijks. Maar je ademhaling kun je wél beïnvloeden. Je kunt langzamer of sneller ademen. Dieper of juist oppervlakkig. En daarmee beïnvloed je je zenuwstelsel én je hartslag. En nog veel meer, maar dat is voor dit artikel te veel om helemaal uit te leggen. Door je adem te ‘gebruiken’ door op een bepaalde manier te gaan ademen, kun je dus de staat waarin je verkeerd, beïnvloeden. Je leest er hier meer over.
Haptonomie is weer een hele mooie therapievorm die je helpt weer wat meer naar je lichaam te luisteren. En het kan je helpen patronen in je lichaam te herkennen. Bijvoorbeeld wat je doet als je gepusht wordt of geïrriteerd. Zet je je dan schrap? Neem je (jouw) ruimte in of laat je je wegduwen? Gek genoeg valt hier veel van op te merken in je lichaam. Een therapeut die je hierbij begeleid zal je helpen op te merken en te ervaren wat jouw lichamelijke reactie is, zodat je het daarna bij jezelf gaat herkennen. Het doel is dan natuurlijk dat je uiteindelijk steeds sneller een lichamelijke reactie bij jezelf herkent en op basis daarvan een bewuste keuze maakt om iets wél of juist niet te doen.
Is het voor iedereen geschikt?
Net zoals niet elke sport je zal aanspreken, spreekt lichaamsgerichte therapie ook niet iedereen aan. En juist met therapie is het belangrijk dat je kiest wat bij jou past. Daarnaast is het minstens zo belangrijk dat het klikt tussen jou en de therapeut. Je moet je veilig en op je gemak voelen.
Mijn ervaring is dat mensen die veel in hun hoofd zitten, lichaamsgerichte therapie soms eerst als zweverig bestempelen. Je hoeft het ook niet helemaal te begrijpen. Dat doe je namelijk met je hoofd en je wil dat hoofd juist een beetje uit. Het belangrijkste is dat je ervoor open staat. Ongemakkelijk kan het ook voelen. Maar dat is niet erg. Het zal hoe dan ook ongemak geven. Want je gaat (weer) leren voelen. En dan vooral de onprettige dingen. Want leuke dingen vinden we fijn om te voelen. Maar onprettige niet. Daar willen we vaak snel van weg. En dat is juist hetgene dat op den duur klachten kan gaan geven. Het niet willen voelen van vervelende emoties.
Als je er met een nieuwsgierige blik en open houding in gaat, én je natuurlijk gemotiveerd bent om op onderzoek in jezelf te gaan, dan kán het niet anders dan dat het je veel gaat brengen!
Uit je hoofd, in je lijf
Ondanks dat er niet één weg naar Rome leidt, is wat mij betreft lichaamsgerichte therapie iets waar we allemaal op z’n minst eens in ons leven mee kennis zouden moeten maken. Onze hele maatschappij draait namelijk om het hoofd. Dat is logisch en ook helemaal niet erg. Het levert ons een salaris op. We maken er beleid mee, er ontstaan nieuwe technologische vooruitgang, we communiceren er deels mee én het is onderdeel van ons gehele lichaam.
Maar juist de rest van dat gehele lichaam, voelen we niet zo goed. Ook dat is niet zo gek. In onze cultuur is het vrij normaal dat we niet echt stilstaan bij ons lijf. Van jongs af aan al niet. Als we als peuter boos zijn, krijgen we te horen dat we ons moeten gedragen, stil moeten zijn, dat we ‘slecht gedrag vertonen’. Maar die boosheid ontstaat om een reden! En wat doen we? We zeggen dat dat slecht is. Belonen als we snel stoppen met boos zijn. Hetzelfde geldt voor verdriet. We kennen allemaal wel de situatie dat we als kind ergens pijn hadden en dat je er van je verzorger of ouder een kus op kreeg met de mededeling ‘ zo, en nu is het weer over! Klaar!’. Oftwel: niet huilen. En weer doorgaan. Dat doen we als volwassenen trouwens ook vaak. Ongemak bij een ander zien is vervelend. Iemand zien huilen is vervelend. Dus gaan we snel troosten. Opmerkingen maken zoals ‘ach het komt wel weer goed’. In plaats van die ander gewoon eens ff lekker te laten huilen. Want ook verdriet is een emotie die een bepaald doel dient. Het helpt te ontladen.
En in het niet ontladen schuilt een gevaar. Niet ontladen zorgt voor spanning. Letterlijk. Namelijk spierspanning. Spierspanning zorgt ervoor dat bloed minder goed door je aderen kan stromen. Het zorgt ervoor dat je bindweefsel bekneld raakt. Bindweefsel houdt je hele lichaam bij elkaar. Het zit om, in en door een groot aantal van je organen, je botten, spierweefsels. Als dat strakker komt te staan dan waar het voor bedoeld is, kun je dit opmerken als knoopjes in je spieren. Plekken in je nek en rug die pijn doen. Het kan lage rugklachten veroorzaken. Hoofdpijn. Een scheve houding, waardoor je blessures aan gewrichten kunt krijgen. En ga zo maar door.
Spanning in je lichaam zorgt ook voor een hogere bloeddruk. Je zenuwstelsel staat lang ‘aan’. En dat heeft ook weer veel gevolgen, waaronder chronische stressklachten, een verminderd immuunsysteem, oppervlakkige ademhaling, minder energie etc.
Kortom: je lichaam is één groot systeem waarin alles met elkaar verbonden is. En daarnaast is hoe we ons mentaal voelen van invloed op ons lichaam. En ook is hoe we ons lichamelijk voelen weer van invloed op onze mentale gezondheid.
En dus is het zo belangrijk om aandacht aan dat lichaam te besteden. Op te merken wanneer het signalen geeft en daar ook naar te luisteren!
Wat ik je dan kan bieden
Ik ben breed opgeleid en gebruik verschillende lichaamsgerichte therapievormen. Ik gebruik bijvoorbeeld oefeningen uit de haptonomie, werk graag met de ademhaling, gebruik massage- en stress release technieken, reiki én ben opgeleid in trauma release technieken die bestaan uit ademhalings- en lichamelijke oefeningen BRTT® & TRB® (over die laatste lees je hier meer).
Natuurlijk verschillende de onderlinge therapievormen van elkaar, maar ze hebben allemaal hetzelfde doel: ze leren je om meer in verbinding te staan met je lichaam. De verbinding tussen hart en brein te herstellen (in plaats van alleen maar een werkend brein).
Door middel van de oefeningen, kunnen we samen verkennen wat er in je lichaam gebeurt. Ik help je als het ware om je lichaam op te merken en te onderzoeken.
Door dit te onderzoeken krijg je inzicht in je gedrag en dat is wat je wil, want als je weet wat je (onbewuste) gedrag is, kun je er wat aan veranderen! En door het te veranderen zul je er minder last van hebben. Je kunt tenslotte niet altijd veranderen wat je overkomt, maar je kunt wel veranderen hoe je ermee omgaat!
Het resultaat:
- Je schiet minder in je hoofd omdat je ook aandacht besteed aan je lijf
- Je leert te luisteren naar je lichaam waardoor je beter voor jezelf zorgt (bijvoorbeeld eerder rust neemt, je dag anders indeelt etc.)
- Je kunt je lichaam beter reguleren, m.a.w. je weet wat je moet doen om je beter te voelen wanneer je stress ervaart
- Je veerkracht verbeterd waardoor je draagkracht groter wordt, je kunt ‘meer hebben’ en voelt je niet zo snel uit het lood geslagen
- Je voelt je mentaal sterker doordat je weer de regie over je eigen leven hebt
Behoefte aan aanvullende informatie of wil je sparren over wat het jou kan brengen? Laat het me dan even weten, dan plannen we een belmoment in.
Coaching bij ziekte
Een ziekte, zoals reuma, MS, kanker, maar ook een burn-out, kan ervoor zorgen dat je je gevangen voelt. Je piekert veel en slaapt slecht en hebt veel moeite om je te concentreren. Hulp bij ziekte door middel van coaching kan net die extra ondersteuning geven die je nodig hebt om grip op de toekomst te houden. Want je hebt niet alleen te maken met lichamelijke gevolgen, maar ook op emotioneel, sociaal en mentaal vlak kan het behoorlijk ingrijpend zijn. Je leven staat op zijn kop, alle zekerheid lijkt te zijn verdwenen.
Wanneer een behandeling vereist is, word je behandelend door een arts. Samen met de verpleegkundige is hij/zij verantwoordelijk voor de eerste zorg. Zij geven voorlichting en ondersteuning tijdens behandelingen. In het ziekenhuis ben je dus medisch gezien in goede handen.
Die behandelingen zijn noodzakelijk, maar kunnen je behoorlijk uitputten en depressief maken. Het is dus heel logisch dat je sombere gedachten hebt en piekert over de toekomst, over het verloop van de behandelingen en de impact die het op je naasten heeft. Daarom is psychosociale begeleiding minstens zo belangrijk voor de kwaliteit van leven.
Mijn hulp bij ziekte bestaat uit coaching voor mensen met MS, reuma, burn-out en andere ingrijpende ziektes. Maar ook mantelzorgers kunnen bij mij terecht. Voor hen geldt dat het van belang is om overeind te blijven. Of misschien ben je uit balans geraakt en wil je juist weer in balans komen. Mijn hulp geldt dus zowel tijdens de ziekte als in de periode daarna.
Sommigen zoeken mijn hulp nadat ze een diagnose te horen hebben gekregen, of zoeken duiding tijdens de periode van onderzoeken en behandelingen. Maar het kan ook zijn dat je mij pas inschakelt jaren na je ziekte. De meeste cliënten zie ik voor het eerst nadat ze klaar zijn met een behandeltraject. Na de hectische tijd, voelen ze vaak dan pas de klap.
Daarbij wil ik je graag helpen en wegwijs maken in de wereld van de zorgverlening. Die kan soms beste ingewikkeld zijn. Door mijn jarenlange ervaring en medische achtergrond, kan ik je goed adviseren over aanvullende ondersteuning, zoals psychologische hulp, revalidatie na borstkanker, oedeemtherapie, gespecialiseerde fysiotherapie, lotgenotencontact of creatieve therapie. Ik schakel daarvoor ook mijn netwerk in, zodat je snel terecht kunt.
Wanneer is coaching bij ziekte nodig?
Negatieve, angstige gevoelens kunnen ook je leven gaan beheersen. Soms is de angst voor terugkeer of het erger worden van de ziekte zo ernstig of langdurig dat het je belemmert in je dagelijks leven. Dan is de angst is niet meer functioneel, maar werkt het juist tegen. Mogelijke gevolgen zijn slaap- of concentratieproblemen, paniek of somberheid. Maar ook kan de angst ervoor zorgen dat je je arts onnodig vaak bezoekt of juist medische controles gaat mijden.
Veel mensen hebben moeite om hun leven na een intensieve behandelperiode weer op te pakken. Vaak weten ze wat ze vooral niet meer willen en is de zoektocht naar wat ze dan wel willen lang en chaotisch. Dat heeft veel impact op hun emoties.
Als negatieve gedachten je leven gaan beheersen, kan er meer aan de hand zijn. Door goed naar je lichaam te luisteren, leer je welke beslissingen voor jou werken en weet je waaraan je energie wilt geven.
Met mijn coaching help ik mensen om de regie over hun leven terug te nemen en balans te vinden. Met oefeningen en opdrachten krijg je inzicht wat je daadwerkelijk gelukkig maakt en hoe je de relatie met je naasten, je vrienden en je collega’s wilt invullen.
Coaching bij mantelzorg
Als je naast je gezin, een drukke baan en een goed gevuld sociaal leven ook mantelzorg verleent, kan de druk op je schouders te groot worden. Je dierbare doet steeds vaker een beroep op je en vraagt je de afspraken bij de specialist te organiseren, de boodschappen te doen en ook de administratieve zaken te regelen. Naast die praktische zaken is de emotionele zorg misschien nog wel zwaarder. Want misschien ervaart je dierbare angst om alleen thuis te zijn, of kampt hij of zij met vergeetachtigheid of lichamelijke ongemakken.
Heb je soms het gevoel de grip te verliezen? Weet je niet waar je de tijd vandaan moet halen? Vraag je je regelmatig af hoe je dit allemaal beter aan kunt pakken? Zou je willen dat je niet zo moe was en meer tijd had? Vind je dat je je het allemaal zelf moet oplossen? Misschien vind je het lastig om hulp te vragen.
Roep de hulp in van een mantelzorgcoach
Geef je mantelzorg, dan loop je vaak tegen grote hoeveelheid regeltaken aan. Deze taken vragen zoveel energie van je, dat je die er eigenlijk niet goed bij kunt hebben. Naast het maken van afspraken bij de arts, plan je ook de behandelingen met de andere zorgverleners in en houd voortdurend contact met de thuiszorg. Het is niet vreemd als je nog nauwelijks tijd voor jezelf overhoudt.
Een mantelzorgcoach leert je om goed voor jezelf te zorgen. Verlang je naar grip op de situatie en rust in je hoofd? Wil je weer eens heerlijk ’s avonds op de bank kunnen hangen zonder schuldgevoelens te krijgen? Zoek je ruimte om je op je werk te kunnen focussen? Lukt het je om overzicht en structuur in je leven te houden? Met andere woorden; lukt het je om een goede balans te vinden tussen je werk, de zorg voor je dierbare en tijd voor jezelf te maken? Hoe ga je om met tegenslagen en geef je aan waar je grenzen liggen?
Beantwoord je de meeste van deze vragen met nee? Hulp vragen aan een mantelzorgcoach is geen teken van zwakte. Want door mij in te schakelen, krijg je weer regie over je leven en voorkom je dat je overbelast raakt. Als mantelzorg-coach lever ik één op één coaching. Met mijn maatwerktraject ontdek je weer de energie die je zo hebt gemist. Tijdens het traject werk je aan je mentale en fysieke gezondheid waardoor je de broodnodige regie over je leven terugkrijgt. Met je persoonlijke regieplan krijg je inzicht hoe je een goede balans houdt tussen werk en privé en ontvang je handvatten hoe je het beste om kunt gaan met emoties als angst, verdriet, boosheid en machteloosheid.
Vergoeding voor aanpassing van je huis
Ben je mantelzorger en wil je je huis aanpassen, omdat je voor iemand zorgt die bij je woont? Dan kun je bij je gemeente een vergoeding aanvragen. Je moet hiervoor zijn bij de afdeling die de Wet maatschappelijke ontwikkeling (Wmo) uitvoert. Je gemeentegids of het informatieloket in jouw gemeente kan jou op weg helpen.
Na je aanvraag besluit de gemeente of je voor een vergoeding in aanmerking komt. Het is belangrijk dat je eerst een positieve beslissing hebt gekregen, voordat je begint met de aanpassing van je huis. Het is niet mogelijk om met terugwerkende kracht een vergoeding te krijgen voor aanpassingen die je al hebt aangebracht.