De kans bestaat dat je bij het zien van de titel, geen idee hebt waar het over gaat. Fascia. Ook wel bindweefsel genoemd. De laatste jaren wordt er meer en meer bekend over de rol van het bindweefsel in ons lichaam. En die is veel groter dan tientallen jaren geleden gedacht werd!
Een spinnenweb, maar dan nat
Het is lastig te beschrijven hoe bindweefsel er precies uitziet. De beste omschrijving is dat het een soort spinnenweb lijkt. Maar dan vochtig. Plakkerige draden die met elkaar een enorm web vormen. Een web waar doorheen vloeistoffen afgevoerd kunnen worden.
Maar ook een web waar verklevingen kunnen ontstaan. Want bindweefsel heeft de neiging uit te drogen naarmate we ouder worden.
Maar laten we eens beginnen met waar je dat bindweefsel precies kunt vinden in je lichaam. Daar is eigenlijk niet één plek voor aan te wijzen. Bindweefsel zit onder je huid. Maar bindweefsel zit ook door, om en tussen je spieren. Het vormt een heel dun beschermend laagje om je botten. Pezen bestaan uit bindweefsel. En botten eigenlijk ook. Kortom: het zit overal! Er wordt gezegd dat ons lichaam voor 98% uit fascia bestaat. In verschillende vormen.
Waar men vroeger dacht dat fascia geen rol had in het lichaam, blijkt dat nu verder van de waarheid dan ooit. Want fascia speelt een enorm grote rol in het lichaam. Het is zelfs pas recentelijk benoemd tot één van de grootste organen in ons lichaam.
Een aantal functies van bindweefsel
- Het beschermt en steunt het lichaam. Het ondersteunt namelijk onze bewegende delen en beschermt de botten door middel van pezen. Deze maken beweging mogelijk.
- Fascia bevat hyaluronzuur. Dat is een lichaamseigen stof die de eigenschap heeft tot 10.000 x zijn eigen gewicht aan water vast te houden. En dat zorgt ervoor dat alles soepel en makkelijk ten opzichte van elkaar beweegt. Hoe meer vocht, hoe gesmeerder, zou je kunnen zeggen.
- Doordat fascia door het hele lichaam loopt, dient het als een intern communicatiesysteem. Het is een soort natuurlijke schokbreker die stoten en schokken verspreidt en dempt. Daarnaast wordt er steeds meer bekend over neurologische communicatie die via het bindweefsel, de fascia verloopt. Het is dus betrokken bij het doorgeven van signalen vanuit onze zenuwbanen en ook dat is super belangrijk om alle prikkels goed door te geven. Met die prikkels kunnen we namelijk bewegen, praten, lopen, ademen enzovoort.
- Fascia is het netwerk waar doorheen vloeistoffen lopen. Het speelt daarmee ook een rol bij het lymfesysteem, dat bedoeld is om afvalstoffen te verwerken en uit ons lichaam te krijgen. En daarmee is het dus ook een onderdeel van je immuunsysteem dat bedoeld is om je gezond te houden.
- Fascia verbindt lichaamsdelen met elkaar. Het loopt in een soort van snelwegen door je lichaam. Daarmee geeft het je lichaam stabiliteit en kracht.
Je kunt je voorstellen dat met alle bovengenoemde functies, fascia ook een flinke invloed kan hebben op onze gezondheid wanneer het niet naar behoren functioneert.
De rol van fascia & emoties
Fascia blijkt namelijk ook een rol te spelen in onze emoties. Dat is misschien wat lastig voor te stellen, maar het hebben van emoties en vooral het onderdrukken ervan, heeft zijn weerslag op onze fysieke gesteldheid.
Wanneer we een emotie hebben die we liever niet voelen, is onze neiging om deze weg te drukken. Het gaat dan met name om emoties die een stressreactie in het lichaam opleveren. Bij een stressreactie is ook spierspanning. Wanneer spieren langdurig aangespannen zijn, trekt het bindweefsel als het ware ook bij elkaar en kunnen er verklevingen en knoopjes in ontstaan.
Lichamelijke klachten
Denk maar aan vage nek en schouderklachten. Dat zijn vaak gebieden waar je die knoopjes kunt voelen. En waar bijvoorbeeld dry needling op wordt toegepast. Wanneer er ergens zo’n knoopje is ontstaan, heeft dat effect op een veel groter gebied in je lichaam. Doordat fascia hele delen van het lichaam met elkaar verbindt, kan een knoopje in je schouder, ervoor zorgen dat je elders in je lichaam klachten krijgt. Doordat je houding bijvoorbeeld niet helemaal meer recht is.
Er valt nog veel uitvoeriger over te vertellen, je kunt er boeken over schrijven. Sterker nog, die zijn er ook al over geschreven! Fascia van David Lesondak is een zeer informatief boek. En ook in Anatomy Trains van Thomas Myers, vind je veel informatie.
Wat kun je zelf doen
Je kunt je dus voorstellen hoe belangrijk het is om emoties niet te onderdrukken. Maar ook andersom: wat kun je doen om te zorgen dat je fascia zo gezond mogelijk is?
Door het ouderdomsproces droogt ons bindweefsel namelijk sowieso al in. Dat voel je in de ochtend, als je na een lange nacht van nauwelijks bewegen, je bed uit wilt komen. Je natuurlijke neiging is dan ook om je eerst even uit te rekken. Om je bindweefsel dus even los te maken nadat het een nacht heeft kunnen verkleven.
Belangrijk dus om je bindweefsel soepel te houden. Dat kun je doen met bindweefsel therapieën. Maar yoga is ook een mooie manier om je bindweefsel gezond te houden. En dat doe je vooral door het te rekken en door een beetje druk toe te voegen. En dat is precies wat je doet in allerlei houdingen bij yin yoga.
Daarnaast kun je met diverse massagetechnieken ook je bindweefsel stimuleren. En simpele rek- en strek oefeningen thuis, brengen je ook al een heel eind.
Zoals bij een heleboel dingen het geval is, geldt hier ook: bepaal wat jou aanspreekt en wat voor jou werkt. De één vindt yoga fijn, de ander ondergaat liever een massage. Doe dus vooral wat bij jou past, of misschien beter gezegd: wat jou fascineert 😉