Ja je leest het goed. De manier van ademhalen zegt iets over jouw gezondheid.
Adem is een wezenlijk iets. Zonder die ademhaling zijn we na een paar minuten dood. In principe gaat die ademhaling ‘vanzelf’. Maar dat wil nog niet zeggen dat zoals hij gaat, hij ook gezond is.
Evolutie
Onze manier van leven is in de afgelopen honderden jaren enorm veranderd. Dat heeft invloed gehad op de ontwikkeling (en verandering) van de grootte van onze mond en neusholtes en dat heeft effect op hoeveel lucht we binnenkrijgen. Veel dingen zijn in de loop der tijd door de evolutie ‘verbeterd’, maar dat geldt eigenlijk niet voor onze ademhaling.
Adem als maatstaf
Daarnaast kun je aan de ademhaling vaak ‘aflezen’ hoe je je voelt. Gaat hij snel en oppervlakkig? Of rustig en diep? Bij stress, schiet onze ademhaling omhoog. We ademen veel en snel in en wat minder uit. Dat heeft een functie. Het zorgt ervoor dat het lichaam op scherp staat en in actie kan komen.
Echter, het is de bedoeling dat na een periode van stress, die ademhaling weer een andere vorm aanneemt. En dat is helaas niet altijd het geval.
We ‘overademen’
Uit onderzoek is gebleken dat de meeste mensen ‘overademen’. Te veel lucht innemen en te weinig lucht uitademen. Je kunt dat overademen een beetje vergelijken met hyperventileren. En dat gebeurt dan, vaak, in situaties van stress (angst).
Het klinkt tegenstrijdig, maar doordat we ‘overademen’, komt er te weinig zuurstof in onze organen. Want je longen absorberen de zuurstof uit de lucht en brengen de zuurstof door je lichaam, tijdens het uitademen. Hoe langer de uitademing, hoe meer tijd je lichaam heeft om de zuurstof door je lichaam te ‘vervoeren’.
Zenuwstelsel
Wat bijzonder is, is dat met het inademen ook het sympatische zenuwstelsel wordt geactiveerd (je vecht/vlucht reactie) en met het uitademen je parasympatische zenuwstelsel. Die laatste is belangrijk om te kunnen ontspannen. En juist die laatste is vaak al minder actief na een lang ziekteproces als kanker.
Want als je langdurig ernstig ziek bent geweest, heb je lang ‘aan’ gestaan. Je stond op overlevingsmodus. Je sympatische zenuwstelsel draaide overuren. En het kan daardoor lastig zijn om daarna weer wat meer in ontspanningsmodus te komen, om je parasympatische zenuwstelsel te activeren.
Als je dan ook ‘kort’ uitademt (wat vaak bij overademen gebeurt), activeer je door je ademhaling eigenlijk vooral je sympatische zenuwstelsel en dat is juist wat je niet wilt!
Hoe merk je dat?
In mijn praktijk zie ik bij veel mensen een niet zo gezond ademhalingspatroon. De adem zit ‘hoog’, vooral in de borst. Dat betekent dat de onderste delen van de longen weinig gebruikt worden. Mensen kunnen dan moeite hebben met goed ‘diep’ inademen. Het gevoel hebben dat iets ze tegenhoudt om echt een diepe ademtuig te kunnen nemen.
Daarnaast kan het ook gebeuren dat het middenrif niet echt goed meebeweegt met het ademen. Dat kun je voor een deel merken doordat je buik niet echt uitzet met het ademen. Ook in dat geval zal de adem waarschijnlijk wat meer rond de borst plaatsvinden.
De klachten die mensen dan hebben zijn bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, een opgejaagd gevoel, moeheid, een pijnlijk lichaam, gevoelens van angst etc. Die dingen zullen natuurlijk deels ook ontstaan zijn door het ziekteproces, maar de ademhaling draagt hier zeker ook aan bij!
Wat je hebt aan een goede ademhaling
Een gezonde ademhaling heeft veel positieve effecten. Denk bijvoorbeeld aan het kunnen ontspannen, meer zuurstof in je lichaam hebben waardoor organen beter functioneren, een betere functie van je zenuwstelsel, meer energie voelen, beter kunnen ontspannen, meer mentale rust, een betere functie van je hart etc. En hierdoor kun je weer beter met stress omgaan, kan het helpen bij pijnklachten, voel je je zelfverzekerder enzovoort.
Wat kun je zelf doen?
Aan hoe onze mond en neusholte eruitzien kunnen we niet zo veel doen, maar aan hóe we ademen wél! Dat vergt natuurlijk wel wat oefening. Lopen heb je ook niet in één keer geleerd!
Probeer in ieder geval door je neus te ademen, niet door je mond. Je neus heeft een functie, hij filtert de lucht, maar maakt hem ook vochtig. Dat heeft al effect op je longen.
Probeer ook eens te gaan letten op hoe langzaam (of snel) je uitademt. En kijk eens of je de inademing, net zo lang kunt maken als de uitademing. Het makkelijkste is om dit simpelweg te gaan tellen. Adem bijvoorbeeld in vier tellen in, en dan weer in vier tellen uit.
Het liefst doe je dit een paar keer per dag. Dat kan overal. Bijvoorbeeld terwijl je in de rij bij de Albert Heijn staat te wachten. Of als je op de bank zit en tv kijkt. Hoe vaker je oefent, hoe makkelijker dit zal gaan.
Er zijn natuurlijk heel veel verschillende ademhalingsoefeningen. Je kunt er veel online vinden. Het mooiste is als je het combineert met een aandachtsoefening (ook we meditatie genoemd). Want dat stimuleert ook gelijk je ontspanningsmodus. Twee vliegen in één klap.
En wil je er meer over weten, dan kun je me natuurlijk altijd een berichtje sturen!