Rouwen na kanker
Bij het woord rouw denken we al snel aan de dood. Logisch ook, dat is waar we allemaal mee te maken krijgen.
Maar rouwen is een stuk breder en komt dus ook veel vaker voor. Rouwen doen we niet alleen bij afscheid van een leven. Rouwen doen we ook om een verlies. En dat is een stuk breder dan alleen de dood!
Verlies van je zekerheden, verlies van gezondheid, verlies van een baan, verlies van een relatie. Allemaal voorbeelden waarin je ook met rouw te maken krijgt. Je had een beeld, een bepaalde verwachting en die is, al dan niet plotseling, verandert.
Verliesverwerking
In mijn praktijk zie ik veel mensen worstelen met verlies van gezondheid en de onzekerheden die daarmee gepaard gaan door een diagnose kanker. Ineens is de toekomst niet meer zeker. Soms volgt een ontslag. Soms een scheiding. En daarnaast heb je dan ook nog eens te dealen met de onzekerheid over of je je gezondheid wel weer ‘terugkrijgt’. Allemaal vormen van verlies die een gat slaan in de zekerheid die we dachten te hebben.
Daarmee omgaan doe je niet zomaar. Dat kost tijd. Je zult rouwen om je verlies. Bovendien heb je waarschijnlijk meerdere verliezen tegelijk te verwerken. Doordat je kanker kreeg, zijn er vaak meerdere dingen veranderd. Dat betekent dat je dus om meerdere dingen tegelijkertijd rouwt. Hard werken dus!
Er is geen goed of fout
De manier waarop dat rouwen gaat, lijkt veel op het rouwen na overlijden van een dierbare. Je vraagt je af waarom dit gebeurt, hoe het verder moet, hoe je je leven weer kunt oppakken of opnieuw vorm kunt geven. Er is geen vast verloop hierin. Geen goed of fout. Iedereen heeft zijn of haar eigen manier en tempo. Daarin speelt ook je persoonlijkheid mee. Maar ook je mogelijk eerdere ervaringen met verlies.
Je ervaart een wirwar aan emoties. En die gaan van hot naar her. Het is voor jezelf maar ook voor anderen dus lastig om te bepalen waar jij behoefte aan hebt. Mensen willen vaak graag helpen, maar het is soms moeilijk om te bepalen hoe dan.
Wat kun je doen
Het allerbelangrijkste: neem de tijd! Rouwen is keihard werken. Het kost dus energie! En niemand, buiten jij zelf, kan bepalen hoe lang jij hiervoor nodig hebt. Laat je dus niet opjutten door opmerkingen van anderen waar eigenlijk een soort oordeel in zit over hoe jij rouwt.
Weet dat nieuw verlies oud zeer kan oprakelen! Dingen die we dachten verwerkt te hebben, kunnen soms in vergelijkbare situaties ineens weer de kop opsteken. Vervelend, maar heel normaal!
Schenk aandacht aan wat je voelt. Onze neiging is om verdriet weg te duwen, ertegen te vechten of het te negeren. Dat helpt eventjes, maar vaak op de langere termijn niet. Dan ontstaan allerlei lichamelijke klachten en ben je nog verder van huis. Kijk of je je verdriet kunt toestaan. Schrijf bijvoorbeeld in een dagboekje wat je voelt, zet mooie muziek op, ga wandelen, doe iets creatiefs zoals schilderen en/of deel je verdriet met anderen.
Mensen om je heen die jou goed kennen en zien dat je verdriet hebt, willen graag helpen. Onze neiging is om dat verdriet dan ‘weg te poetsen’. “Het komt uiteindelijk wel weer goed joh”. Of “zullen we iets leuks gaan doen, dan krijg je wat afleiding”. Maar afleiding is juist het negeren van je verdriet! Help anderen door te zeggen waar jij behoefte aan hebt. Zodat zij op hun beurt jóú kunnen helpen.
Selfcare
En bovenal: wees lief voor jezelf! Uiteindelijk kan niemand voelen wat jij voelt. En dus kan alleen jij voor jezelf bepalen wat je nodig hebt. Een beetje selfcare dus! Stel grenzen, vraag hulp, wees lief voor jezelf, probeer dankbaarheid te voelen voor wat er wél is, plan momenten van rust, laat anderen voor je zorgen, wees trots op jezelf en krijg helder wat voor jou belangrijk is. Volg je hart, want dat klopt!