Inmiddels lees je er veel over en zie je regelmatig mooie foto’s op Instagram van lenige mensen in onmogelijke poses. Yoga. In vele vormen. En (gelukkig) op steeds meer plekken te volgen. Maar wat ís het nu precies? Wat kan doet het met je?
Misschien denk je, net zoals ik toen ik voor het eerst naar een yogales ging 15 jaar geleden, dat het vooral een krachttraining is. Dat het vooral werken aan je fysieke gezondheid is. Voor een deel klopt dat, zeker. Maar yoga is zoveel méér! Wat dat dan precies is, lees je hieronder.
Oorsprong van yoga
Bijna iedereen heeft wel eens van yoga gehoord of een vorm van yoga gedaan. Yoga is al heel oud. De eerste geschriften over yoga zijn ongeveer 5000 jaar oud. Dat had destijds echter nog niets met houdingen te maken die we tegenwoordig kennen. Het waren vooral teksten over de manier van leven. Yoga had vooral een filosofische insteek.
Pas een kleine honderd jaar geleden, is yoga wereldwijd bekender geworden. De eerste yoga opleiding in Nederland stamt bijvoorbeeld uit 1947! De yoga houdingen zoals we nu kennen, zijn vooral in de jaren ’70 bekender geworden, toen yoga beoefenaars vanuit het oosten (India) naar het westen van de wereld verhuisden en daar hun eigen yogaschool openden. Downward facing dog, savasana en bijvoorbeeld de krijger houding, zijn veel gebruikte en vooral ook bekende yogaposes.
In de loop der jaren zijn er veel verschillende yogavormen ontstaan. Dat komt doordat yogadocent geen beschermd beroep is. Iedereen kan zich yogadocent noemen en dus zijn eigen yogavorm bedenken.
Gelukkig bestaan er nu yoga alliances, die zorgen voor kwaliteitsborging. Alleen als je bij een door hen goedgekeurde yogaschool een opleiding hebt gevolgd, kun je je bij hen aansluiten en wordt jouw kennis en yoga ervaring voldoende bevonden om les te kunnen geven.
Bekende yogavormen zijn bijvoorbeeld Kundalini yoga, Bikram yoga en Iyengar yoga. Welke vorm het ook is, de basis van de meeste yogavormen is vaak vinyasa of ashtanga yoga. Hier vanuit vormen tientallen houdingen de basis. Met de houdingen werk je aan je spierkracht, souplesse en lenigheid. De yogavormen waar de focus ligt op krachtopbouw, worden yang stijlen genoemd. Yang staat voor kracht, power, mannelijkheid. Veel sporten zijn in dat opzicht yang. Denk aan hardlopen, gewichtheffen, roeien, maar bijvoorbeeld ook ballet!
Hier tegenover staat Yin. Yin staat voor vrouwelijkheid, rust, kalmte. Iedereen heeft Yang nodig in zijn/haar leven. Maar we hebben zeker ook allemaal yin nodig om een goede balans te houden! Zeker in deze huidige maatschappij waar we haasten, vliegen, werken en veel met ons hoofd bezig zijn, is het belangrijk om ook rust, kalmte en ontspanning te zoeken.
De meeste yoga vormen zijn yang stijlen. Er bestaat echter ook Yin yoga. Yin is een rustigere vorm van yoga. Het gaat daarbij niet om krachtopbouw of hoe ‘ver’ je in een houding komt. Een mooie tegenhanger dus wanneer je vooral erg veel yang activiteiten doet.
Waarom yoga goed voor je is
Yoga werkt op lichamelijk, mentaal en spiritueel vlak. Maar als jij yoga vooral wilt ‘gebruiken’ voor de houdingen en daarmee aan je kracht, lenigheid etc. wilt werken, is dat natuurlijk prima!
Door de houdingen, oefen de je druk uit op je lichaam. Die druk heeft het lichaam nodig om cellen aan te maken. Daardoor blijven je botten sterk. Spieren hebben ook druk nodig. Denk maar aan een arm die net uit het gips komt. Als je lang niets doet, houd je weinig spieren over. Houdingen waarin spierkracht vereist is, zorgen dus voor een behoud en opbouw van je spieren.
Daarnaast werk je, afhankelijk van welke vorm van yoga je beoefent, aan je uithoudingsvermogen en souplesse. Bij yin yoga hebben de houdingen ook effect op je bindweefsels. Hierdoor worden collageen en hyaluronzuur aangemaakt. Ja precies! Die stofjes die in onze dure crèmes zitten, maar gewoon lichaamseigen stoffen zijn. We vullen ze alleen niet zo veel aan, waardoor onze huid droog en ouder wordt.
De effectiviteit van yoga is de laatste jaren steeds meer onderzocht. Verlagen van je bloeddruk, verlagen van stress en verbeteren van je immuunsysteem zijn enkele voorbeelden naast het verbeteren van je lichamelijke conditie. Maar er is meer! Doordat je in de yoga houdingen ook gebruik maakt van je ademhaling, heeft yoga nog veel meer positieve effecten, zoals gebleken is uit meerdere onderzoeken.
De ademhaling stimuleert je parasympatische zenuwstelsel, dat een enorm belangrijke rol speelt in het kunnen ontspannen. Daarnaast heeft yoga ook effect op je psychische gezondheid. Je zenuwstelsel produceert stoffen, neurotransmitters, die bijvoorbeeld depressieve klachten verminderen.
Reden genoeg om dus met yoga te starten!
Hoe yoga je leven kan veranderen
Behalve de lichamelijke effecten, heeft yoga dus ook effect op je mentale gezondheid. Je kunt yoga ook ‘gebruiken’ om hier verder in te duiken. Door de meditaties aan het begin en eind van de les, zijn er stiltes. Die stiltes doen iets met je. Je zult in het begin ervaren dat je hoofd met je aan de haal gaat. Terwijl jij in een eindontspanning ligt aan het einde van de les, gaat je hoofd ratelen. “Ik moet nog boodschappen doen, wat een vervelend gesprek was dat vanmiddag, wat zullen we eten vanavond enzovoort.” Met yoga leer je dit te observeren, zonder dat je er iets mee hoeft te doen. Je hoeft dus niet zogezegd ‘te luisteren’ naar wat je hoofd je vertelt. Veel mensen ervaren dat het hoofd op den duur dan ook iets ‘stiller’ wordt.
Daarnaast is yoga een mooie manier om patronen bij jezelf te verkennen. Als je in een lastige houding zit, wat gebeurt er dan? Welke gedachten spelen op? Wil je er zo snel mogelijk uit? Heb je de neiging om juist dan even extra vol te houden? Voel je pijn en ga je door? Wat gebeurt er allemaal?
Als je dit kunt observeren, leer je meer over jezelf. Je ontdekt welke patronen jij hebt. En je zult deze herkennen van andere situaties in je leven. Misschien werkt zo’n patroon voor je. Maar als je er vooral last van hebt, wordt het tijd om het te veranderen. Een mooie vorm van persoonlijke ontwikkeling dus waar je in je dagelijkse leven en op langere termijn ook veel profijt van kunt hebben!
Is yoga ook iets voor mij?
Je kent waarschijnlijk wel de mooie foto’s van mensen die in de meest moeilijke houdingen staan, in toffe outfits. Dat zorgt eigenlijk voor een verkeerd beeld.
Veel mensen denken namelijk dat ze lenig moeten zijn om yoga te beoefenen. Maar dat is absoluut niet het geval. Sterker nog: juist als je niet lenig bent, kan yoga een mooie manier zijn om aan die lenigheid te werken! Het zorgt er namelijk vaak voor dat je spieren wat langer worden waardoor bijvoorbeeld rugklachten afnemen.
Maar daarnaast is er nog een belangrijk aspect. Je zult ervaren dat we allemaal anders zijn. Wat de één goed kan, kan de ander niet. En andersom! Ook jij zult houdingen hebben waar je makkelijk in komt en tegelijkertijd zullen er houdingen zijn die een uitdaging vormen. Dat heeft soms niets te maken met lenigheid, maar gewoon met je anatomie.
Juist daardoor is yoga geschikt voor een hele grote groep mensen. Je hoeft niet specifiek iets te kunnen om met yoga te beginnen! En doordat er zoveel verschillende vormen van yoga bestaan, zit er vast een vorm bij die jij leuk vindt! Yoga is daarnaast van alle leeftijden. Van tiener tot ruim in de 80 jaar, iedereen kan aan yoga doen!
Voorbeelden van stijlen: Yin en Vinyasa
Yin yoga is een rustige vorm van yoga. De houdingen worden minimaal twee minuten aangehouden. Het is belangrijk dat je in een houding zoveel mogelijk ontspant. Hierdoor heeft de houding effect op een diepere laag in je lichaam, namelijk je bindweefsels.
Bindweefsels zijn minder elastisch dan spieren. Vandaar dus dat het ook wat langer duurt voordat de rek effect heeft. Maar, wanneer dat het geval is, ga je het verschil merken! Door bindweefsels te rekken, maakt je lichaam meer elastine en vocht aan. Het resultaat is dat je pezen en gewrichten vochtiger en soepeler worden. Je beweegt hierdoor makkelijker en je zult ervaren dat je ‘beter in je vel’ zit.
Daarnaast heeft yin yoga effect op het kunnen ontspannen. Je zult je na een les uitgeruster en meer ontspannen voelen. Yin yoga is een mooie vorm van yoga als je daarnaast een yang sport beoefend, zoals hardlopen, fitness, ballet, tennis etc.
Vinyasa yoga is een vorm van yoga waarbij het gaat om het opbouwen van spierkracht. Een yang sport dus! De houdingen wisselen elkaar zodanig af dat er een soort flow ontstaat. Zeker als je je ademhaling gebruikt tijdens de houdingen.
Terwijl je je lichaam sterker maakt, leer je ook contact te maken met je lichaam. Wat voel ik, waar voel ik dat? Wat is het effect van een bepaalde houding? Hoe voelt mijn lichaam naderhand? In deze tijd waarin we veel ‘in ons hoofd zitten’ is vinyasa yoga een mooie manier om weer meer contact met je lichaam en je gevoel te maken.
Ben je inmiddels overtuigd geraakt van de effecten van yoga? Of misschien in ieder geval nieuwsgierig? Je bent welkom bij één van mijn lessen!